Komisja Sasina

Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP} jeszcze w tym roku wzmocni nadzór nad spółkami Skarbu Państwa. W tym celu wicepremier Jacek Sasin w dniu 11 lutego 2020 roku powołał komisję do spraw reformy nadzoru właścicielskiego.

Minęło prawie cztery miesiące. – „Podczas wtorkowego (26.05.2020) posiedzenia członkowie Komisji, na której czele stoją Jacek Sasin, Wiceprezes Rady Ministrów i Minister Aktywów Państwowych (MAP) oraz Janusz Kowalski, Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego nad Spółkami Skarbu Państwa omówili opracowane przez poszczególne Zespoły eksperckie projekty.”[1]

W komunikacie MAP przekazano, że – „Jedną z najważniejszych propozycji zawartych w dokumencie jest doprecyzowanie sposobu, w jaki oblicza się długość kadencji członka organu spółki kapitałowej. Nowy przepis zakłada, podobnie jak w przypadku zapisów o prostej spółce akcyjnej, że kadencja będzie obliczana w pełnych latach obrotowych, o ile statut spółki nie zakłada inaczej” – napisano.[2]

Ponadto do przepisów o spółce akcyjnej i spółce z o. o. komisja proponuje wprowadzić:

• obowiązek lojalności i zachowania poufności członków organów spółki po wygaśnięciu ich mandatu.
• zapisy ułatwiające podejmowanie uchwał i odbywanie posiedzeń za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
• prawo holdingowe, które będzie regulowało relacje prawno-prywatne pomiędzy spółką dominującą i jej spółkami zależnymi.

Ponadto komisja proponuje wyposażenie rad nadzorczych spółek akcyjnych oraz spółek z o. o. w narzędzia do prowadzenia bardziej efektywnego nadzoru korporacyjnego.[3]

Z komunikatu MAP można wywnioskować, że komisja po kilku miesiącach „nic rewelacyjnego” nie wymyśliła. Jednak wicepremier Jacek Sasin uważa, że efekty prac Komisji mają ogromne znaczenie dla polskiej gospodarki, bowiem dostosowują przepisy prawa do obecnej rzeczywistości gospodarczej,[4]

 – Od 20 lat były formułowane postulaty zmian legislacyjnych w odniesieniu do funkcjonowania spółek. Wraz z ekspertami z Komisji ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego postanowiliśmy zmierzyć się z tym wyzwaniem, czego rezultatem są przyjęte dzisiaj projekty – ocenił Wicepremier Sasin.

W Ministerstwie Aktywów Państwowych odbyło się specjalne posiedzenie Komisji ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego pod przewodnictwem Wicepremiera Jacka Sasina i Wiceministra Aktywów Państwowych Janusza Kowalskiego, w trakcie którego przyjęto projekty zmian legislacyjnych zaproponowane przez Zespoły eksperckie Komisji. Źródło: Ministerstwo Aktywów Państwowych

Te informacje są bardzo smutne. Komisja nie wspomniała nic o konieczności zmiany przepisów regulujacych procedury powoływania członków organów spółek Skarbu Państwa. Dotychczasowe procedury nie gwarantują powołania najlepszego z możliwych kandydatów. Brak prawdziwych konkursów, to podstawowy mankament w doborze członków organów spółek.

Obecnie Rady Nadzorcze niezwykle często odwołuja członków zarządów bez uzasadnienia. Podobnie bez uzasadnienia nadzór włascicielski odwołuje członków rad nadzorczych w państwowych spółkach. Zdarza się, że startegiczne spółki Skarbu Państwa zarządzane sa przez osoby bez właściwych kwalifikacji, doświadczenia oraz dorobku zawodowego.

Również zbyt często następują zmiany na stanowiskach prezesów zarządu spółek państwowych. Zdarza się, że w ciągu pięciu lat zmieniono pięć razy prezesa zarządu. Takie zmiany mogą świadczyć o lekkomyślnym podejściu Rad Nadzorczych do korzystania ze swoich uprawnień.

Zapewne te informacje mogą budzić zdziwienie, ale czy to zdziwenie jest zaskoczeniem? Pewnie nie, bowiem skoro mamy wiele przypadków w Polsce, gdzie tatuś i syn są prezesami w państwowych spółkach i jeszcze do tego zasiadają w Radach Nadzorczych innych spółek. Tatuś minister ustępuje stanowisko synowi; tatuś europoseł rekomenduje z powodzeniem na posła syna… Takich sytuacji jest wiele i mimo, że to dziwi to jednak nikogo z władz i wspomnianej tutaj Komisji.

Można zrozumieć, że wicepremier Jacek Sasin to polityk i realizuje polityczne cele, ale zadaniem Ministerstwa Aktywów Państwowych jest pomnażanie majątku narodowego dla dobra obywateli Polski. Dlatego należy szczególnie zadbać o to, aby spółki państwowe posiadały możliwie jak najlepszych członków w swoich organach, tak zarządczych jak i nadzorczych.

Po szumnej zapowiedzi z 11 lutego 2020 roku o potrzebie wprowadzenia zmian w Kodeksie Spółek Handlowych wielu ekspertów spodziewało się, że właśnie udoskonalone zostaną przepisy dotyczące w szczególności powoływania członków rad nadzorczych i członków zarządów spółek, że KSH zakaże wprost powoływanie do tych organów kandydatów nie wyłonionych w prawdziwych konkursach. Spodziewano się, że wreszcie zakończy się możliwość ingerencji różnych partyjnych baronów w procedury dotyczące powoływania kandydatów do organów spółek Skarbu Państwa. [5]

Co na to premier Mateusz Morawiecki? Co na to prezydent RP? Czy można spodziewać się w tej kwestii reakcji tych naważniejszych osób w państwie? Jak praktyka wskazuje – „uderz w stół a nożyce się odezwą” – może odezwą się prezesi, członkowie rad nadzorczych, może też europosłowie albo posłowie? Staną bez wątpienia w obronie swoich racji., być może nawet pozwą Autora o zniesławienie. Przecież oni zostali wybrani., zgodnie z prawem i mają wymagane kwalifikacjie, więc o co chodzi?

Chodzi o to, że jest złe prawo! Czy najważniejsze osoby w państwie będą w tej sprawie milczały? Zapominamy, że demokracja i praworządność rzadko mają ze sobą cokolwiek wspólnego?

[1] Komunikat Ministerstwa Aktywów Państwowych.

[2] To niebywała propozycja! Jak ta proponowana zmiana ma się do tego, że każdego członka rady nadzorczej można odwołac w każdym czasie bez podania przyczyn odwołania?

[3] W komunikacie MAP uzasadniono: – „Rady nadzorcze są niczym innym jak reprezentacją osób ponoszących ekonomiczne ryzyko funkcjonowania spółki, dlatego niezwykle ważne jest, aby ustawodawca na bieżąco monitorował dynamiczne zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą oraz wsłuchiwał się w realne potrzeby uczestników rynku”.

[4] Wicepremier nie podał żadnego konkretnego przykładu efektu prac Komisji, które mają ogromne znaczenie dla polskiej gospodarki. Nie wyjaśnił też czym rózni się obecna rzeczywistość gospodarcza od poprzedniej?

[5] Szerzej: czytaj na tym blogu https://andrzejabramowicz.wordpress.com/2020/01/01/ministerstwo-aktywow-panstwowych-wybory-2020/#more-7418